logo-mobile-under-construction
mobile-under-construction

ដើម្បីទទួលបានបទពិសោធប្រើប្រាស់គេហទំព័រប្រកបដោយភាពងាយស្រួល យើងសូមណែនាំ អ្នកចូលប្រើនៅលើកុំព្យូទ័រ។ ការរចនាសម្រាប់ គេហទំព័រទូរស័ព្ទដៃ នឹងមានក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ!

For the best browsing experience, we recommend using our desktop site. Mobile experience coming soon!

Pour une expérience de navigation optimale, nous vous conseillons de visiter notre site depuis un ordinateur. La version mobile arrive bientôt!

website logo
    go back to homepage

    ខ្មែរក្រហម ឡើងកាន់អំណាច

    ភ្នំពេញធ្លាក់ក្នុងការគ្រប់គ្រងរបស់ កងកម្លាំងខ្មែរក្រហមនៅព្រឹក ថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥33

    ការជម្លៀសប្រជាជន

    ភូមិភាគរដ្ឋបាល

    ការជម្លៀសប្រជាជន

    ១៨-២៩ មេសា

    ក្រោយពីដណ្តើមបានរដ្ឋធានីភ្នំពេញ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរបស់ ប.ក.ក. ចាប់ផ្តើមប្រតិបត្តិការប្រឆាំងនឹងថ្នាក់ដឹកនាំរបស់អតីតរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ទាហាន និង មន្ត្រីរដ្ឋការរបស់របបនោះ។

    ក្នុងនាមអង្គការបដិវត្តន៍ ប.ក.ក. បណ្តេញប្រជាជនយ៉ាងហោចណាស់ ២ លាន នាក់ ពីរដ្ឋធានី ទៅកាន់តំបន់ជនបទ

    ដែលបណ្តាលឲ្យមានវិបត្តិមនុស្សធម៌ដ៏ធំធេង ដោយសារកង្វះអាហារ ទឹក ថ្នាំសង្កូវ និង ទីជម្រក។ វាចំពេលក្តៅបំផុតប្រចាំឆ្នាំ ប្រជាជនរាប់ម៉ឺននាក់បានស្លាប់ក្នុងពេលបណ្តេញចេញនោះ។

    ប្រជាជនត្រូវបាន “ជម្លៀស” ក្រោមលេសថាសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងទម្លាក់គ្រាប់បែកក្នុងពេលឆាប់ៗ ជាមួយនឹងការធានាក្លែងក្លាយថា ប្រជាជននឹងត្រឡប់មកវិញក្នុងរយៈពេលបីថ្ងៃ។

    អ្នកដែលមិនព្រមចាកចេញពីផ្ទះ ឬមិនធ្វើតាមការណែនាំរបស់ទាហានខ្មែរក្រហមត្រូវបានបាញ់សម្លាប់នៅនឹងកន្លែង។ អ្នកដែលរស់រានមានជីវិតពីការបណ្ដេញចេញនេះត្រូវតាំងទីលំនៅក្នុងតំបន់ជនបទ រួមមាន បាត់ដំបង កំពង់ចាម កំពង់ឆ្នាំង កំពង់ស្ពឺ កំពង់ធំ កំពត កណ្តាល ព្រៃវែង ពោធិ៍សាត់ ស្វាយរៀង និង តាកែវ។34

    • សង្គម កម្មករ-កសិករ

      ការផ្លាស់ទីលំនៅដោយបង្ខំ ការធ្វើឲ្យទៅជាទាសករ
      និង ការគ្រប់គ្រងទាំងស្រុងលើជីវិតរស់នៅរបស់ប្រជាជន គឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃផែនការរបស់ ប.ក.ក. ក្នុងការអនុវត្តឲ្យបានឆាប់នូវបដិវត្តន៍សង្គមនិយមនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីកសាងប្រទេស និង ប្រែក្លាយប្រជាជនរបស់ខ្លួនទៅជាសង្គមកម្មករ-កសិករ។ ដើម្បីសម្រេចបានគោលបំណងនេះ ប.ក.ក. ហាមឃាត់ការប្រើប្រាស់លុយ ទីផ្សារ វប្បធម៌ប្រពៃណី និង សាសនា35

    • ប.ក.ក.បានបែងចែកប្រជាជនជាពីរប្រភេទ៖

      សង្គមពីរថ្នាក់

      “ប្រជាជនចាស់” ឬ “ប្រជាជនមូលដ្ឋាន” មកពីវណ្ណៈក្រីក្រ ដែលភាគច្រើនជាកសិករ នៅពេលខ្មែរក្រហមកាន់កាប់តំបន់របស់ពួកគេ។ ប.ក.ក. ចាត់ទុកពួកគេថាមានឋានៈខ្ពស់ជាង “ប្រជាជនថ្មី”36។ “ប្រជាជនថ្មី” ឬ “ប្រជាជន ១៧ មេសា” ដែលជាទូទៅសំដៅលើប្រជាជនទីក្រុង ឬអ្នកដែលកំពុងរស់នៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ របបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ រហូតដល់ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥។ អ្នកទាំងនេះរួមមានអតីតអ្នករដ្ឋការ និង មន្ត្រីរបស់របបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ បញ្ញវន្ត ម្ចាស់ដី នាយទុន “សក្តិភូមិ” និង “អនុធន” អ្នកទាំងអស់នេះគេចាត់ទុកថាជាអ្នកបន្តុះបង្អាប់បដិវត្តន៍សង្គមនិយម37។ ប.ក.ក. ចាត់ទុកប្រជាជនថ្មីថាជាសមាសភាព “ពុករលួយ” ដូច្នេះហើយទទួលរងការធ្វើបាបយ៉ាងខ្លាំង38

    • ការងារដោយបង្ខំជាប្រព័ន្ធ

      នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ប្រជាជនក្លាយជាទាសករក្នុងការប្រមូលផលដំណាំ និង សាងសង់ប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ ទំនប់ទឹក អាងស្តុកទឹក និង ប្រឡាយទឹកទូទាំងប្រទេស។ ទោះបីជាមានគ្រោះរាំងស្ងួត និង កង្វះស្បៀងអាហារជាបន្តបន្ទាប់ក៏ដោយ ក៏ ប.ក.ក. បង្ខំប្រជាជនឱ្យធ្វើការកាន់តែយូរ និង កាន់តែលំបាក ក្នុងការបំពេញឲ្យបានជាដាច់ខាតនូវកូតាទិន្នផលស្រូវដែលមិនប្រាកដប្រជា និង ចេះតែកើនឡើងទោះក្នុងតម្លៃណាក៏ដោយ។ ដំបូង បក្សទាមទារឱ្យបង្កើនទិន្នផលស្រូវឱ្យបាន ៣ តោន ក្នុងមួយហិកតា និង បន្ទាប់មកឱ្យបាន ៦ តោន ក្នុងមួយហិកតា ដែលស្មើនឹងទិន្នផលស្រូវធម្មតារបស់កម្ពុជាចំនួនបីដងដើម្បីរកប្រាក់កសាងប្រទេស39។ អ្នកដែលត្រូវបានផ្លាស់ទីលំនៅចេញពីផ្ទះសម្បែង មិនត្រឹមតែត្រូវបានបង្ខំឲ្យធ្វើការនៅតាមវាលស្រែប៉ុណ្ណោះទេ ពួកគេភាគច្រើនថែមទាំងត្រូវបានធ្វើឲ្យទៅជាទាសករនៅតាមរោងចក្ររដ្ឋ និង ការដ្ឋាន ដូចជា ទំនប់ត្រពាំងថ្ម ទំនប់ ១ មករា និង ព្រលានយន្តហោះកំពង់ឆ្នាំង។ អ្នកធ្វើការមិនដែលទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលសម្រាប់ការងាររបស់ខ្លួនឡើយ និង ត្រូវបានបង្ខំឲ្យធ្វើការក្នុងកាលៈទេសៈខ្វះខាត និងគ្រោះថ្នាក់ ជាធម្មតាស្ថិតក្នុងភាពភ័យខ្លាច “ការអប់រំកសាង”40។ អ្នកដែលមិនគោរពតាមការណែនាំ ឬមិនបំពេញកិច្ចការដោយឧស្សាហ៍ព្យាយាម ត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ថាជាខ្មាំង ហើយជារឿយៗបាត់ខ្លួន ឬត្រូវបានសម្លាប់។

    ៣០ មេសា

    កងកម្លាំងកុម្មុយនីស្តវៀតណាមចូលកាន់កាប់ទីក្រុងសៃហ្គន។ សង្គ្រាមនៅវៀតណាមបានបញ្ចប់។

    ឧសភា

    ការប៉ះទង្គិចប្រដាប់អាវុធលើកដំបូងកើតឡើងរវាងកងកម្លាំងកម្ពុជា និង វៀតណាមនៅតាមតំបន់ព្រំដែនគោក តាមបណ្តាកោះ និង ដែនទឹក41

    សីហា

    ក្រោយពេលជម្លៀសប្រជាជនចេញពីភ្នំពេញអស់ ខ្មែរក្រហមបន្តបណ្តេញប្រជាជនចេញពីទីប្រជុំជនផ្សេងទៀត តាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ ៥ និង លេខ ៦។

    អ្នករស់នៅក្នុងទីរួមខេត្ត ដូចជា សៀមរាប តាកែវ កំពង់សោម ពោធិ៍សាត់ ប៉ៃលិន ប៉ោយប៉ែត និង បាត់ដំបង ត្រូវបានជម្លៀសនៅក្នុងខែសីហា ឆ្នាំ១៩៧៥42

    ការជម្លៀសប្រជាជន

    ភូមិភាគរដ្ឋបាល

    ផ្លូវជាតិ

    ការជម្លៀសប្រជាជន

    ភូមិភាគរដ្ឋបាល

    កញ្ញា តុលា

    នៅចុងឆ្នាំ១៩៧៥ សហគមន៍ចាមនៅក្នុងភូមិភាគបូព៌ាបះបោរប្រឆាំងនឹងខ្មែរក្រហម ដែលបានដាក់ការរឹតបន្តឹងលើការប្រតិបត្តិសាសនា និង វប្បធម៌របស់ខ្លួន។ ជាលទ្ធផលនៃ “ការបះបោរ” ទាំងនេះ ប្រជាជនចាមត្រូវបានបំបែកទៅកាន់តំបន់ទូទាំង ភូមិភាគឧត្តរ និង ភូមិភាគពាយ័ព្យ ខ្លះតាមភូមិភាគឦសាន។ ការបំបែកជនជាតិចាមនេះធ្វើឡើងដើម្បី “បន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹង” តាមដងទន្លេមេគង្គ និង បែងចែកប្រជាជនចាមនៅជុំវិញប្រទេសកម្ពុជា43

    តុលា

    ចំពោះពិភពលោកខាងក្រៅ ប.ក.ក. នៅតែបន្តប្រតិបត្តិការនៅពីក្រោយ ខ្នងនៃ “រាជរដ្ឋាភិបាល” របស់សម្តេច នរោត្តម សីហនុ។

    ជាក់ស្តែងអំណាចរដ្ឋត្រូវស្ថិតក្រោម ការគ្រប់គ្រងរបស់ ប.ក.ក.។ ប.ក.ក. រក្សាទុក សម្តេច នរោត្តម សីហនុ ជាប្រមុខរដ្ឋ ដើម្បីជំរុញភាពស្របច្បាប់របស់ខ្លួនប៉ុន្តែព្រះអង្គមិនកាន់តួនាទីនេះយូរប៉ុន្មានទេ44

    កម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ

    ប.ក.ក. បន្តបណ្តេញប្រជាជនរាប់ម៉ឺននាក់ចេញពីផ្ទះសម្បែងរបស់ខ្លួននៅភូមិភាគនិរតី បស្ចិម និង បូព៌ា។

    ប្រជាជនធម្មតាពីខេត្តកំពង់ស្ពឺ កណ្តាល តាកែវ ព្រៃវែង ស្វាយរៀង និងកំពង់ចាមត្រូវបានផ្លាស់ទីលំនៅទៅកាន់ ការដ្ឋាន និង សហករណ៍នៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបង ពោធិ៍សាត់ កំពង់ធំ និង ព្រះវិហារជាកន្លែងដែលពួកគេធ្វើការដូចជាទាសករ45

    ការជម្លៀសប្រជាជន

    ភូមិភាគរដ្ឋបាល

    ពីមួយរដូវទៅមួយរដូវ ប្រជាជនរាប់ម៉ឺននាក់បន្តផ្លាស់ទីលំនៅទូទាំងប្រទេស ដើម្បីប្រមូលផលស្រូវ និង កសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសម្រាប់ប្រទេសថ្មីមួយនេះ។

    ថ្វីបើមានគ្រោះរាំងស្ងួត និង កង្វះស្បៀងអាហារជាបន្តបន្ទាប់ក៏ដោយ ក៏ខ្មែរក្រហមបង្ខំអ្នកធ្វើការឱ្យធ្វើការយូរជាងមុន និង កាន់តែពិបាក ក្នុងការបំពេញឲ្យបានជាដាច់ខាតនូវកូតាទិន្នផលស្រូវដែលមិនប្រាកដប្រជា និង ចេះតែកើនឡើង “ទោះក្នុងតម្លៃណាក៏ដោយ”។ អ្នកដែលមិនគោរពតាមការណែនាំត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាជា “ខ្មាំង” ហើយជារឿយៗបាត់ខ្លួន ឬត្រូវបានសម្លាប់46

    រដ្ឋធម្មនុញ្ញថ្មីចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី៥ ខែមករា ដោយដាក់ឈ្មោះរដ្ឋកម្ពុជាថ្មីថា “កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ”។

    មករា

    ស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាលមានតែនៅលើក្រដាសប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែងជាការបោកប្រាស់។ គេបានបង្កើតអង្គនីតិបញ្ញត្តិមួយគឺ “សភាតំណាងប្រជាជន” ប៉ុន្តែស្ថាប័ននេះធ្លាប់កោះប្រជុំគ្នាតែម្តងប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីបោះត្រាលើសេចក្តីសម្រេចរបស់ ប.ក.ក.។ “តុលាការប្រជាជន” មានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញប៉ុន្តែមិនមានប្រព័ន្ធតុលាការដែលមានមុខងារត្រូវបានបង្កើតឡើងទេ។ របបរាជានិយមត្រូវបានជំនួសដោយគណៈប្រធានរដ្ឋដែលជ្រើសរើសដោយបក្ស។ ការិយាល័យជាន់ខ្ពស់បំផុតរបស់រដ្ឋ ដែលមានដូចជា នាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រធានាធិបតី និង ប្រធានសភា នឹងត្រូវកាន់កាប់ដោយមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃ ប.ក.ក. មាន ប៉ុល ពត, ខៀវ សំផន និង នួន ជា។

    កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យគឺជាប្រទេសដែល “បក្សជាអ្នកដឹកនាំរដ្ឋ”47។ ទោះជាយ៉ាងណា បក្សនៅតែដំណើរការដោយសម្ងាត់ និង មិនទាន់បានប្រកាសអំពីអត្ថិភាពរបស់ខ្លួនជាសាធារណៈនៅឡើយ។

    • ការឃ្លាំមើល និង ការគ្រប់គ្រងដាច់ខាត

      មាគ៌ាយុទ្ធសាស្ត្របដិវត្តន៍ដ៏សំខាន់មួយនោះគឺត្រូវ
      “គ្រប់គ្រងប្រជាជន” ដែល ប.ក.ក. អនុវត្តផ្នែកខ្លះតាមរយៈការគ្រប់គ្រងតំបន់ “រំដោះ” របស់ខ្លួន48។ ខ្មែរក្រហមបានជំនួសខេត្តដោយ “ភូមិភាគ” និង អង្គភាពតូចៗផ្សេងទៀតដែលស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងផ្ទាល់ដោយសមាជិកបក្សដែលគេទុកចិត្ត និង
      មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ ប.ក.ក.។ ប្រព័ន្ធនេះអនុញ្ញាតឲ្យ “អង្គការ” ឃ្លាំមើលទាំងស្រុងលើប្រជាជនទាំងមូល ដូចដែលប្រជាជនស្គាល់ថា “អង្គការភ្នែកម្នាស់”49

    • តើនរណាគ្រប់គ្រងប្រជាជននៅតាមភូមិភាគ?

    មេសា

    សម្តេច នរោត្តម សីហនុ ប្រកាសចូលនិវត្តន៍។ ព្រះអង្គត្រូវបាន ប.ក.ក. ដាក់ឲ្យនៅឯកោតាំងពីឆ្នាំ១៩៧០ ហើយគ្មានអំណាចក្នុងការគ្រប់គ្រងព្រឹត្តិការណ៍នានាក្នុងប្រទេសនោះទេ។ លោក ប៉ែន នុត ដែលជា “សមាជិក សីហនុនិយម” តែម្នាក់គត់ដែលនៅសេសសល់ក្នុងរដ្ឋាភិបាល ត្រូវបានជំនួសដោយ ប៉ុល ពត ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី50

    កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ

    នីតិប្រតិបត្តិ

    ប៉ុល ពត

    នាយករដ្ឋមន្ត្រី

    អៀង សារី

    ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទទួលបន្ទុកការបរទេស

    សុន សេន

    ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទទួលបន្ទុកការពារជាតិ

    វន វ៉េត

    ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទទួលបន្ទុកសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ

    ប្រមុខរដ្ឋ

    left-arrow

    ខៀវ សំផន

    ប្រធានគណៈប្រធានរដ្ឋ

    left-arrow

    សោ ភឹម

    អនុប្រធានទី១នៃគណៈប្រធានរដ្ឋ និងគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ សភាតំណាងប្រជាជន

    រស់ ញឹម

    អនុប្រធានទី២ នៃគណៈប្រធានរដ្ឋ

    នីតិប្បញ្ញត្តិ

    នួន ជា

    ប្រធានគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ នៃសភាតំណាងប្រជាជន

    left-arrow
    small-arrow

    តា ម៉ុក

    អនុប្រធានទី២ នៃគណៈប្រធានរដ្ឋ

    ការភ័យខ្លាច និង ការបោសសម្អាត

    ការសម្ងាត់ដែលតែងតែគ្របដណ្តប់លើប្រតិបត្តិការរបស់ ប.ក.ក. វិវត្តន៍យ៉ាងលឿនទៅជាបរិយាកាសនៃការភ័យខ្លាច51។ ប.ក.ក. ប្រកាសអត្ថិភាពរបស់ខ្លួនជាសាធារណៈជាលើកដំបូងក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៧៧52 ប៉ុន្តែមិនយូរប៉ុន្មាន បក្សទម្លាក់កំហុសចំណុចខ្វះខាតរបស់ខ្លួនជាច្រើនទៅលើ “ខ្មាំង” ផ្សេងៗ។

    ឧទាហរណ៍ ខ្មែរក្រហមបន្ទោស ខ្មាំងខាងក្នុង និង ខ្មាំងខាងក្រៅ ចំពោះការបរាជ័យនៃគោលនយោបាយកសិកម្មរបស់ខ្លួន
    ការមិនពេញចិត្តផ្ទៃក្នុង និង ការប៉ះទង្គិចយោធាជាបន្តបន្ទាប់ជាមួយវៀតណាម53

    • ការកំណត់ អត្តសញ្ញាណខ្មាំង

      ខ្មែរក្រហមបែងចែកខ្មាំងជាពីរប្រភេទ៖

      ខ្មាំងខាងក្នុង

      អ្នកដែលមកពីខាងក្នុងជួរបក្ស កងទ័ព ឬជនស៊ីវិល។ ជាទូទៅ អ្នកណាដែលសកម្មភាពរបស់ខ្លួនមិនស្របទៅនឹងវិធីសាស្រ្តម៉ាក្ស-លេនីននិយមរបស់ ប.ក.ក. គឺជាខ្មាំង។ ប្រភេទជាក់លាក់នៃខ្មាំងមានដូចជា អតីតជនស៊ីវិលដែលមានឋានៈ និងបុគ្គលិកយោធានៃរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ប្រជាជនថ្មី អ្នកត្រឡប់មកពីបរទេស ព្រះសង្ឃ និង ភ្នាក់ងារ “សេ.អ៊ី.អា”, “កា.ហ៊្សេ.បេ” និង “វៀតណាម”54។ គូស្រករដែលមិនព្រមឲ្យកូនបម្រើបដិវត្តន៍ ក៏ត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាខ្មាំងផងដែរ55

    • ខ្មាំងខាងក្រៅ

      អ្នកមកពីក្រៅអង្គការបក្សដែលមិនគាំទ្រ ប.ក.ក.។ ប្រទេស “មិនមែនជាមិត្ត” ដូចជាវៀតណាម សហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពសូវៀត ថៃ ឡាវ ជប៉ុន បារាំង អង់គ្លេស អាល្លឺម៉ង់ខាងលិច និង កាណាដា ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាសត្រូវនៅពេលផ្សេងៗ56

    • ការដោះស្រាយ ជាមួយខ្មាំង

      មន្ទីរសន្តិសុខ

      ក្នុងការដោះស្រាយជាមួយខ្មាំង បក្សអនុវត្តគោលនយោបាយដែលបក្សបានប្រើនៅក្នុងជួររបស់ខ្លួន តាំងពីឆ្នាំ១៩៦០ មកម្ល៉េះ៖ បក្សបង្កើត និង ប្រតិបត្តិការមន្ទីរសន្តិសុខ ដើម្បីកាត់ផ្តាច់ និង “កម្ទេច” (ឬសម្លាប់) ខ្មាំង។ ខ្មែរក្រហមផ្តល់សិទ្ធិឲ្យកម្មាភិបាលកម្ទេចខ្មាំង ដើម្បី “ពង្រឹង” អំណាចរដ្ឋ។ ក្នុងដំណើរការនេះ ខ្មែរក្រហមបង្កើតមន្ទីរសន្តិសុខជាង ២០០ កន្លែង នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីអនុវត្តប្រតិបត្តិការសម្លាប់ខ្មាំងរបស់ខ្លួន57។ មន្ទីរសន្តិសុខ ស-២១ នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ គឺជាមន្ទីរសន្តិសុខធំជាងគេ ដែលមានអ្នកជាប់ឃុំជាង ១០០០ នាក់ ក្នុងពេលជាក់លាក់ណាមួយ58។ ដោយបានចាប់ផ្តើមដំណើរការក្នុងឆ្នាំ១៩៧៦ ប្រតិបត្តិការកម្ទេចខ្មាំង របស់ ស-២១ កើនឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់នៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៧ និង ១៩៧៨ ខណៈដែលទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយវៀតណាមបានកាត់ផ្តាច់ ស្ថានការណ៍យោធាកាន់តែដុនដាប ហើយវោហាសាស្ត្ររបស់ ប.ក.ក. ប្រឆាំងនឹងខ្មាំងវៀតណាមកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ។

    • យុទ្ធនាការប្រល័យពូជសាសន៍

      ប.ក.ក. ធ្វើបាបជាតិពន្ធុ និង ជនជាតិភាគតិចផ្សេងទៀតយ៉ាងខ្លាំង។ ប្រជាជនចាម និង វៀតណាម ត្រូវបានកំណត់គោលដៅសម្រាប់ការសម្លាប់រង្គាល នៅក្នុងយុទ្ធនាការប្រល័យពូជសាសន៍ដាច់ដោយឡែកពីគ្នា នៅពេលដែលខ្មែរក្រហមបន្តសម្រេចគោលបំណងរបស់ខ្លួន ក្នុងការបង្កើតសង្គមខ្មែរតែមួយដែលគ្មានជំនឿសាសនា និង មានតែវណ្ណៈកម្មករ-កសិករ59

    • ការអប់រំកសាង

      អ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសស្រាល (ឬ “សមាសភាពមិនល្អ”) ដែលការប្រព្រឹត្តមិនត្រូវបានចាត់ទុកថា “ប្រឆាំងនិង បំផ្លិចបំផ្លាញ” ដល់រដ្ឋ ត្រូវ “អប់រំកសាង”។ ការអប់រំកសាងរួមមានការច្របាច់បញ្ចូលគ្នានៃមនោគមវិជ្ជានយោបាយ វគ្គទិតៀន និង ស្វ័យទិតៀន និង ការធ្វើពលកម្មរហូតដល់បាក់កម្លាំង។ វិធីនេះធ្វើឡើងដើម្បីលុបបំបាត់និន្នាការប្រឆាំងបដិវត្តន៍ និង កែប្រែប្រជាជនឲ្យស្ថិតក្នុងវណ្ណៈសេដ្ឋកិច្ច និង សង្គមតែមួយ។ ប.ក.ក. អនុវត្តការអប់រំកសាងនៅតាមមន្ទីរសន្តិសុខ និង ការដ្ឋានរបស់ខ្លួនទៅទូទាំងប្រទេស60

    ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងជម្លោះព្រំដែនដែលកំពុងកើតមានជាបន្តបន្ទាប់ ខ្មែរក្រហម “ជម្លៀស” ប្រជាជនដែលនៅជិតព្រំដែនវៀតណាម ដូចជាមកពីខេត្តព្រៃវែង ស្វាយរៀង កំពង់ចាម និង កំពង់ឆ្នាំង ហើយបង្ខំពួកគេឱ្យធ្វើការនៅក្នុងសហករណ៍ ឬការដ្ឋានក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់ កំពង់ធំ
    បាត់ដំបង តាកែវ និង មណ្ឌលគិរី61

    ការជម្លៀសប្រជាជន

    ការជម្លៀសប្រជាជន

    ភូមិភាគរដ្ឋបាល

    ការស្វែងរកខ្មាំងដោយសារតែភាពភ័យខ្លាចរបស់ ប.ក.ក. បង្វែរទិសមកខាងក្នុងជួរបក្ស ហើយមិនយូរប៉ុន្មានបំផ្លាញជួររដ្ឋាភិបាល ថ្នាក់ដឹកនាំភូមិភាគ និង យោធា។ អ្នកដែលគេសន្មតថាជាជនក្បត់ មិនថាមានឋានៈខ្ពស់ប៉ុណ្ណាទេ ត្រូវចាប់ខ្លួន ធ្វើទារុណកម្មយ៉ាងព្រៃផ្សៃ និង សម្លាប់នៅទូទាំងប្រទេសក្នុងចំនួនដ៏ច្រើន។

    មានជនរងគ្រោះយ៉ាងហោចណាស់ ១១.៧៤២ នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់នៅមន្ទីរសន្តិសុខ ស-២១ តែឯង62

    វិច្ឆិកា

    សន្និបាតបក្សលើកទីប្រាំធ្វើនៅថ្ងៃទី១-២ ខែវិច្ឆិកា ដើម្បីបំពេញរចនាសម្ព័ន្ធដឹកនាំ ដែលត្រូវបានបំផ្លាញអស់មួយចំនួនធំដោយសារការបោសម្អាត។ សមាជិកពង្រឹងតម្រូវការបន្តការការពារប្រទេស បន្តគោលដៅកសិកម្ម និងការអនុវត្តគោលដៅសេដ្ឋកិច្ច63

    បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា ក្នុងអំឡុងពេលសន្និបាត លើកទីប្រាំ។

    គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍

    ប៉ុល ពត

    លេខាបក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា

    នួន ជា

    អនុលេខាធិកា

    សោ ភឹម

    សមាជិក

    អៀង សារី

    សមាជិក

    សុន សេន

    សមាជិក

    តា ម៉ុក

    សមាជិក

    វន វ៉េត

    សមាជិក

    គណៈកម្មាធិការមជ្ឈិម

    រស់ ញឹម

    សមាជិក

    ណៃ សារ៉ាន់

    សមាជិក

    ខៀវ សំផន

    សមាជិក

    ឈឹម សំអោក

    សមាជិក

    ឯក សុផុន

    សមាជិក

    ជូ ជេត

    កែ ពក

    សមាជិក

    ស៊ាត ឆែ

    ស៊ូ ម៉េត

    សមាជិក

    មាស មុត

    សូ សារឿន

    សមាជិក

    តា សាន

    រចនាសម្ព័ន្ធ

    ធ្នូ

    រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅប្រទេសវៀតណាម ដោយប្រជាជនកម្ពុជាដែលបានផ្តាច់ខ្លួន ឬមិនពេញចិត្តនឹងរបបគាបសង្កត់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

    រណសិរ្សនេះគាំទ្រការវាយប្រហារ ទ្រង់ទ្រាយធំរបស់កងទ័ពវៀតណាមមក លើកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដែលចាប់ផ្តើមនៅខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨64

    ការដួលរលំរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ

    មករា

    កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធវៀតណាមដណ្តើមកាន់កាប់ទឹកដីយ៉ាងឆាប់រហ័ស ហើយបង្ខំកងទ័ពបដិវត្តន៍កម្ពុជាឱ្យភៀសខ្លួនឆ្ពោះទៅទិសខាងលិចប្រទេសកម្ពុជា។

    មករា

    នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ កងទ័ពបដិវត្តន៍កម្ពុជា និង មេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ខ្មែរក្រហមបានចាកចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ ឆ្ពោះទៅកាន់ទីតាំងរឹងមាំនៅតំបន់តាមព្រំដែន។

    កងកម្លាំងវៀតណាមចូលគ្រប់គ្រងផ្នែកភាគច្រើននៃទឹកដីកម្ពុជាយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព។

    របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យរបស់ ប.ក.ក. ត្រូវបានបញ្ចប់បន្ទាប់ពីគ្រប់គ្រងប្រទេសអស់រយៈពេល ៣ឆ្នាំ ៨ខែ និង ២០ថ្ងៃ65

    មករា

    រដ្ឋថ្មីមួយឈ្មោះថា “សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា” ត្រូវបានបង្កើតឡើងហើយការកសាងប្រទេសឡើងវិញចាប់ផ្តើមភ្លាមៗនៅលើទឹកដីប្រជាជាតិដែលបែកបាក់មួយនេះ។ ពិភពលោកមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់អំពីការបំផ្លិចបំផ្លាញនៃការគាបសង្កត់ និង ការភ័យខ្លាចរបស់ ប.ក.ក. ដែលបណ្តាលឱ្យប្រជាជនជាងមួយលាននាក់បានស្លាប់ដោយសារតែលក្ខខណ្ឌការងារដ៏គួរឱ្យភ័យខ្លាច ជំងឺ ការដាក់ក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំង ការធ្វើឲ្យទៅជាទាសករ កង្វះអាហារូបត្ថម្ភ ការអត់ឃ្លាន និង ការសម្លាប់66

    អ្នកជំនាញប៉ាន់ប្រមាណថា ប្រជាជនចន្លោះពី ១,៥ ទៅ ២ លាននាក់បានស្លាប់ក្រោមរបបខ្មែរក្រហម ឬត្រូវបានសម្លាប់នៅចន្លោះខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ខែមករាឆ្នាំ១៩៧៩67

    ទីតាំងឧក្រិដ្ឋកម្ម